Hyperemesis
Svangerskapskvalme
Nesten alle kvinner opplever noko kvalme eller oppkast når dei er gravide. Den vanlegaste svangerskapskvalmen er plagsam og ein kan kjenne seg veldig sjuk, men han fører som oftast ikkje til ernæringssvikt eller sjukdom hos mor eller foster.
Vanleg svangerskapskvalme
Kvalmen er verst dei første 12 vekene. Etter kvart som svangerskapet utviklar seg, vil kvalmen minke. Kosthaldsendring (små, proteinrike måltid) og/eller reseptfri, kvalmestillande medisin kan hjelpe mot kvalmen. Spør fastlegen eller apotekpersonell om råd.
Alvorleg svangerskapskvalme
Nokre gravide (1–3 prosent) utviklar alvorleg svangerskapskvalme (hyperemesis gravidarum) som kan føre til væsketap (dehydrering), elektrolyttforstyrringar og ernæringssvikt, og det er ofte behov for behandling på sjukehus.
Intens kvalme og oppkast påverkar arbeidsevne og kapasitet til å delta i kvardagslege gjeremål og aktivitetar. Den mest frykta, men svært sjeldne komplikasjonen for mor, er hjerneskade på grunn av mangel på vitamin B1 (tiamin).
Fleire studiar har vist at barnet kan ha auka risiko for å bli fødd for tidleg eller bli fødd med låg fødselsvekt. Risikoen for dette er auka om kvinna ikkje får korrigert væske- og næringsinntaket. Det er derfor viktig at gravide med alvorleg svangerskapskvalme får behandling – og at dei følger behandlingsopplegget og råd frå lege/jordmor.
Tilvising og vurdering
Svangerskapskvalme kan bli gradert ved eit spørjeskjema som på norsk blir kalla SUKK – Svangerskapsutløyst Kvalme Kvantifisering (på engelsk heiter skjemaet PUQE) og inneheld tre spørsmål:
- Kor mange timar per døgn er du kvalm?
- Kor mange gonger har du brekt deg?
- Kor mange gonger har du kasta opp?
Høg skår betyr at du har alvorleg svangerskapskvalme.
Legen går gjennom Sukk-skjema med den gravide og graderer deretter svangerskapskvalmen som lett, moderat eller alvorleg. Vi undersøker også om det kan vere andre sjukdommar/faktorar som kan vere årsak til kvalmen.
For pårørande kan det vere vanskeleg å forstå kor sjuk ei kvinne med hyperemesis vere, men det er viktig at kvinna får god støtte av familie og venner og at ho føler at dei er der for henne. Angst, uro, ustabil partnar / heimesituasjon kan forverre tilstanden. Samtale med lege, jordmor eller anna kompetent helsepersonell kan vere til god hjelp for mange.
Før
Du vil bli vegen og målt. Du vil også gå gjennom ei ultralydundersøking for å bekrefte svangerskapslengde og trivsel hos fosteret. Vi tar også urin- og blodprøver blant anna for å kontrollere salt-, elektrolytt- og ernæringsstatus hos den gravide.
Kvinner med mild og moderat svangerskapskvalme kan ofte behandlast heime med symptomlindrande tiltak som kvalmestillande medisinar, kosthaldsrettleiing, vitamintilskot og ro. Det er ofte nødvendig med heilt eller gradert sjukmelding i denne fasen.
Under
Gravide med alvorleg svangerskapskvalme treng ofte innlegging på sjukehus. Kvinna får kvalmestillande behandling og tilførsel av væske, elektrolyttar og næring, inkludert vitamintilskot.
Den beste måten å få tilført næring og nødvendige vitamin på (om ein ikkje klarer å ete/drikke sjølv) er ved hjelp av ein sonde, ein tynn slange som blir lagd ned i magesekken. Næring blir tilført via sonden.
Under sjukehusopphaldet blir allmenntilstanden, vekt, urin- og blodprøver kontrollert regelmessig. Når allmenntilstanden er betra, kan den gravide skrivast ut med avtale om vidare kontroll og korleis behandlinga skal følgast opp heime. Mange blir skrivne ut frå sjukehuset med sonde og held fram med sondeernæring heime.
Etter
Ro, og moglegheit for kvile og søvn er sentralt i behandlinga av tilstanden. Hjelp og støtte frå partnar, familie og venner er avgjerande for at behandlinga skal gi effekt. Psykologisk støtte og ro er ein viktig del av behandlinga.
Sterke lukter kan provosere fram kvalme. Dei som er rundt den gravide bør derfor unngå å bruke sterk parfyme. Unngå alt med sterk duft som matlaging, mat som luktar og blomster, da dette kan framkalle kvalme og brekkingar.
Spis små måltid. Det første måltidet bør takast i senga Det er lurt å ha kjeks og vatn på nattbordet, for å ete før du står opp. Unngå å legge deg like etter eit måltid. Spis gjerne før du blir svolten. Ein tom magesekk kan forverre kvalmen ved matinntak. Drikke blir ofte tolt best kald, klar og med kolsyre, gjerne i små porsjonar mellom måltida. Ispinnar kan vere ein god måte å få i seg væske på. Varme, høgluftfukt, høge lydar og bilkøyring, kan også forverre kvalmen.
Dei fleste går til fastlegen for vidare kontroll. Nokon vil trenge gjentatt væskebehandling som kan bli gjord poliklinisk (utan at ein blir innlagd på sjukehuset). Dersom dette ikkje er nok, kan det bli nødvendig med ny innlegging.
Pasientforeininga Hyperemesis gravidarum er ei foreining for kvinner med alvorleg svangerskapskvalme. Dei gir råd og hjelp, og mange har sjølv erfaring frå å ha vore sjuk med hyperemesis og kan gi gode råd og støtte.
Kontakt
-
Kontakt Gynekologisk poliklinikk Kristiansund
Oppmøtestad
Bruk inngang E frå sjukehusbakken. Då finn du poliklinikken rett innafor døra.
SNR Kristiansund
Herman Døhlens vei 1
6508 Kristiansund
Transport
Besøksparkering på tilvist stad.- Kjøp billett på parkeringsautomat eller i mobillapp (EasyPark eller Kristiansund parkering) ved ankomst
- Vi anbefaler betaling med kort framfor mynt. Då kan du velje P-tid med god margin slik at du unngår stress for å nå parkeringstida. Kjem du tilbake før utløpt tid kan du avslutte ved å sette inn kortet igjen. Du betaler då kun for brukt parkeringstid
- Det er også mogleg å betale med mynt, men då må du tilbake til automaten viss du må forlenge parkeringstida. Du får heller ikkje refundert beløp om du forlater plassen tidlegare
- Appene EasyPark og Kristiansund parkering er også gode betalingalternativ
- Besøkande med HC-kort har betalingsfritak på parkeringsplassar med HC-merking.
Grøn markering: parkering for besøkande. Oransje markering: HC-parkering. Raud markering: For blodgivarar. Lilla markering: ladestasjon Praktisk informasjon
Kantina
Vi har god heimelaga mat, varme og kalde rettar, til gode prisar. Du finn oss i 2. etasje. Velkomen!
Opningstider:
- Måndag til fredag: kl 10:00 - 13:00
- Helg og høgtid: stengt
Kiosk
Vi har sjølvbetjent kiosk i 1. etasje ved Kristiansund sjukehus. Her kan du kjøpe kaffi frå Espresso House og mineralvatn, smoothies, påsmurt, salatar, sjokolade, bollar, drops, magasin, hygieneprodukt og accessories frå vareskap. Kiosken er alltid open. Her er også enkle kafébord.
Kaffibar 
Sjølvbetente vareskap, tilgjengeleg heile døgnet. -
Kontakt Gynekologisk poliklinikk Hjelset
Oppmøtestad
3.etasje, fløy F.
Molde sjukehus
Transport
Det er gratis å parkere ved SNR Hjelset fram til 1. juni 2025.
Du finn parkeringsområde nord (P3) og nordvest (P2) for sjukehuset, omtrent 5 minutt å gå til hovudinngangen. Helse Møre og Romsdal er i ferd med å få på plass Mazemap, eit kart som hjelper deg å finne fram både inne og ute på sjukehuset. Førebels er det lagt til ein del fellesområde, men også avdelingane vil kome inn her etter kvart.
Sjå parkeringsområda for Sjukehuset Nordmøre og Romsdal i Mazemap.
Praktisk informasjon
-
Kontakt Gynekologisk poliklinikk Volda
Oppmøtestad
Poliklinikken er lokalisert saman med kirurgisk poliklinikk og ligg til venstre for hovedinngangen i 1.etasje.
Volda sjukehus
Kløvertunvegen 1
Transport
Besøksparkering på tilvist stad på sjukehusområdet, sjå kart under.
- Merk at du alltid må registrere bilnummeret på parkeringsautomat eller i EasyPark-appen ved ankomst
- Vi anbefaler betaling med kort framfor mynt. Då kan du velje P-tid med god margin slik at du unngår stress for å nå parkeringstida. Kjem du tilbake før utløpt tid kan du avslutte ved å sette inn kortet igjen. Du betaler då kun for brukt parkeringstid
- Det er også mogleg å betale med mynt, men då må du tilbake til automaten viss du må forlenge parkeringstida. Du får heller ikkje refundert beløp om du forlater plassen tidlegare
- Appen EasyPark er også eit godt betalingalternativ
- Besøkande med HC-kort har betalingsfritak på parkeringsplassar med HC-merking.
- Hovudinngang
- Akuttmottak
- Volda DPS
- BUP
- Grøn markering: Parkering for pasientar og besøkande
- Oransje markering: Parkering for HC
- Raud markering: Parkering for blodgivarar (ingen avgift)
- Lilla: Ladestasjon
- P: Parkeringsautomatar
Praktisk informasjon
-
Kontakt Gynekologisk poliklinikk Ålesund
Oppmøtestad
Poliklinikken ligg i 9. etasje i høgblokka ved sjukehuset. Følg merking frå inngang nord eller sør (hovudinngang). Gi beskjed i ekspedisjonsluka på poliklinikken ved oppmøte.
Ålesund sjukehus
Åsehaugen 5
Transport
Parkering
Besøksparkering på tilvist stad på sjukehusområdet, like ved innkøyringa til sjukehuset. Sjå kart over sjukehusområdet.
- Merk at du alltid må registrere bilnummeret på parkeringsautomat eller i EasyPark-appen ved ankomst.
- Vi anbefaler betaling med kort framfor mynt. Då kan du velje P-tid med god margin slik at du unngår stress for å nå parkeringstida. Kjem du tilbake før utløpt tid kan du avslutte ved å sette inn kortet igjen. Du betaler då kun for brukt parkeringstid.
- Det er også mogleg å betale med mynt, men då må du tilbake til automaten viss du må forlenge parkeringstida. Du får heller ikkje refundert beløp om du forlater plassen tidlegare.
- Appen EasyPark er også eit godt betalingalternativ.
- Besøkande med HC-kort har betalingsfritak på parkeringsplassar med HC-merking.
Stengde inngangsparti i samband med byggearbeid
Poliklinikkinngangen er stengt
20. november 2023 stengde vi poliklinikkinngangen, (inngang nord, Åsehaugen 5a) og la om parkeringsområda ved Ålesund sjukehus i samband med ombygging.
Inngang A til psykiatribygget er stengt
9. september 2024 stengde vi inngang A ved psykiatribygget (Åsehaugen 7a). Pasientar, pårørande og andre besøkande skal bruke inngang på austsida for å kome til psykiatribygget (punkt 13 på bildet). Tilkomst via gangsti frå hovudinngangen (Åsehaugen 5d) på sjukehuset.
Markerte område på bildet
Grøn markering: Parkering for pasientar/besøkande
Gul markering: HC-parkering
Raud markering: Parkering for blodgivarar
Blå markering: Parkering for besøkande med spesialbevisAvdelingar og inngangar på sjukehusområdet
PsykiatribyggetÅsehaugen 7AInngangen er midlertidig stengt i samband med byggearbeid. Bruk inngang på austsida av bygget. Tilkomst via gangsti ved hovudinngangen til Ålesund sjukehus.Praktisk informasjon
-
Kontakt Kirurgisk sengepost 1 Ålesund
Oppmøtestad
Du finn oss i 5. etasje i høgblokka.
Ålesund sjukehus
Åsehaugen 5
Transport
Parkering
Besøksparkering på tilvist stad på sjukehusområdet, like ved innkøyringa til sjukehuset. Sjå kart over sjukehusområdet.
- Merk at du alltid må registrere bilnummeret på parkeringsautomat eller i EasyPark-appen ved ankomst.
- Vi anbefaler betaling med kort framfor mynt. Då kan du velje P-tid med god margin slik at du unngår stress for å nå parkeringstida. Kjem du tilbake før utløpt tid kan du avslutte ved å sette inn kortet igjen. Du betaler då kun for brukt parkeringstid.
- Det er også mogleg å betale med mynt, men då må du tilbake til automaten viss du må forlenge parkeringstida. Du får heller ikkje refundert beløp om du forlater plassen tidlegare.
- Appen EasyPark er også eit godt betalingalternativ.
- Besøkande med HC-kort har betalingsfritak på parkeringsplassar med HC-merking.
Stengde inngangsparti i samband med byggearbeid
Poliklinikkinngangen er stengt
20. november 2023 stengde vi poliklinikkinngangen, (inngang nord, Åsehaugen 5a) og la om parkeringsområda ved Ålesund sjukehus i samband med ombygging.
Inngang A til psykiatribygget er stengt
9. september 2024 stengde vi inngang A ved psykiatribygget (Åsehaugen 7a). Pasientar, pårørande og andre besøkande skal bruke inngang på austsida for å kome til psykiatribygget (punkt 13 på bildet). Tilkomst via gangsti frå hovudinngangen (Åsehaugen 5d) på sjukehuset.
Markerte område på bildet
Grøn markering: Parkering for pasientar/besøkande
Gul markering: HC-parkering
Raud markering: Parkering for blodgivarar
Blå markering: Parkering for besøkande med spesialbevisAvdelingar og inngangar på sjukehusområdet
PsykiatribyggetÅsehaugen 7AInngangen er midlertidig stengt i samband med byggearbeid. Bruk inngang på austsida av bygget. Tilkomst via gangsti ved hovudinngangen til Ålesund sjukehus.Praktisk informasjon
